Holger Czukay with Jah Wobble and Jaki Liebezeit ‎- Full Circle (Virgin, 1982)

 Είχαμε την ευκαιρία να έρθουμε για πρώτη φορά σε επαφή με τη συνεργασία των Holger Czukay, Jah Wobble και Jaki Liebezeit στα μέσα της δεκαετίας του 1990 μέσα από τη συλλογή «New Wave Classix» και συγκεκριμένα ήταν το τραγούδι «How Much Are They?» το οποίο μας εξέπληξε ευχάριστα για τον πρωτοποριακό του ήχο. Να σημειωθεί ότι στο οπισθόφυλλο του single του ομώνυμου κομματιού αναγράφεται ότι είναι αφιερωμένο στον πρόσφατα χαμένο τότε (1980) Ian Curtis των Joy Division.

Οι μεν Czukay και Liebezeit υπήρξαν και οι δύο ιδρυτικά μέλη των θρυλικών avant-garde Can, στεκόμαστε κυρίως στον πρώτο ως κινητήρια δύναμη και έμπνευση πίσω από τους Can αφού εργάστηκε στις περισσότερες ηχογραφήσεις τους ως μηχανικός ήχου διαρκώς πειραματιζόμενος με καινούργιες τεχνικές. (Για τους Can έχει γραφτεί ότι δεν υπάρχει πλευρά της μουσικής με την οποία δεν έχουν καταπιαστεί). Ο δε Wobble αν και μεταγενέστερος ηλικιακά και μουσικά υπήρξε μπασίστας των Public Image Limited (P.I.L.) στην πρώτη περίοδο τους και διαμόρφωσε μουσικά την μεταγενέστερη new wave και rock μουσική όπως την γνωρίζουμε. Εξ όσων γνωρίζουμε η συνεργασία των Czukay και Wobble συνεχίστηκε (μαζί με τον κιθαρίστα The Edge των U2) για ένα ακόμα άλμπουμ.
`Εστω και αν το άλμπουμ μοιάζει χαοτικό στο πρώτο άκουσμα, αν ανατρέξει κανείς στη μουσική των Can (π.χ. Tago Mago) θα διαπιστώσει ότι το «Full Circle» ξεπερνά και διαπερνά τη μουσική τους για να καταλήξει κάπου αλλού. Το «Full Circle» λοιπόν περιέχει μουσικές φόρμες που το κάνουν διαχρονικό, για αυτό ο δίσκος δεν μοιάζει να γράφτηκε το 1982, αλλά πολύ αργότερα. Μέσα από το «χάος» υπάρχει η μουσική που εκφράζεται χωρίς συμβατικούς περιορισμούς και παίρνει υπόσταση με τους πειραματισμούς του Czukay με tapes (ή tape loops όπως ήταν ο πρόδρομος του σημερινού sampling), ραδιόφωνα, αλλά και με dub και jazz φόρμες. Θα διαπιστώσετε με τα ίδια σας τα αυτιά πώς ο «γκουρού» Czukay καταφέρνει να δαμάσει και να δώσει νόημα και φωνή σε αυτό το «χάος». Από την άλλη, ο Wobble συνεισφέρει ως ο απόλυτος μπασίστας σε μια rhythm section μαζί με τον Liebezeit για να βάλουν τα θεμέλια στο άλμπουμ. Η δημιουργία βέβαια ανήκει και στους τρείς με τον Czukay να κρατά το πιο δημιουργικό μέρος για τον εαυτό του.

Ακούγοντας τα τραγούδια ένα προς ένα αρχής γενομένης από το «How Much Are They?» με το ελαφρύ, χορευτικό αλλά και εθιστικό μπάσο, συνειδητοποιούμε πως θα ήταν εύκολο για αυτούς τους μουσικούς να φτιάξουν ένα «ποπ» τραγούδι με κλειστά μάτια. Προφανώς δεν αποσκοπούσαν στο να παράγουν hits. Βέβαια συνεχίζοντας την ακρόαση, διαπιστώνουμε πως στο υπόλοιπο άλμπουμ κυριαρχεί ένας πιο σκοτεινός και μυστικιστικός τόνος. Η απαγγελία με παραμορφωμένα φωνητικά (πιθανότατα του Wobble) των στίχων όπως για παράδειγμα στο «Where's the Money?» κάνει το κομμάτι να μοιάζει κάπως απόκοσμο. Το επώνυμο «Full Circle R.P.S. (No.7)» κυριαρχεί στην πρώτη πλευρά με τη διάρκεια του να πλησιάζει στα 11 λεπτά και να διατηρεί όλα τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά, όπως tapes  και διάφορους ήχους που πετάγονται από το πουθενά και χάνονται για να επιστρέψουν. Μοιάζει σαν ο Czukay  να έχει μπροστά του ένα ραδιόφωνο και να επιλέγει τυχαία τους σταθμούς (R.P.S.=Radio Picture Series). Το ανεβασμένο tempo του κομματιού σε συνδυασμό με τα πνευστά το καθιστά λιγότερο σκοτεινό και εξόχως ευχάριστο. Η άλλη πλευρά ξεκινά με το μυστηριώδες «Mystery R.P.S. (No.8)» που διατρέχει το βινύλιο σχεδόν για 9 λεπτά. Αυτό είναι από τα καλύτερα του άλμπουμ και πιστεύουμε πως ίσως να το ζήλευαν και οι Massive Attack για το πως το υπέροχο μπάσο και η ντραμς γεφυρώνουν τα ψυχρά φωνητικά και τις jazz πινελιές της κιθάρας. Το επόμενο είναι το «Trench Warfare» με πιο επιθετικό ρυθμό που επίσης θα ζήλευαν οι Massive Attack. Την καταιγιστική rhythm section και τα αποστασιοποιημένα φωνητικά εμβολίζουν τα πνευστά και τα πλήκτρα κλιμακώνοντας σε ένα ακόμη περισσότερο χαοτικό αποτέλεσμα. Τέλος, υπάρχει το πιο σκοτεινό κομμάτι, το «Twilight World» επίσης με παραμορφωμένα φωνητικά και εναλλαγές στα πνευστά και στα πλήκτρα οικοδομώντας μια νυκτερινή, πνιγηρά δυσοίωνη ατμόσφαιρα. Δοκιμάστε να το ακούσετε, κατά προτίμηση με ακουστικά, και να περιπλανηθείτε νύχτα στην πόλη.

Είναι γεγονός πως το συγκεκριμένο άλμπουμ δεν θα είναι εύκολο άκουσμα και δεν θα κερδίσει τον ακροατή με την πρώτη. Χρειάζεται το χρόνο του και τη διάθεση για μερικά ακούσματα. Όσοι από εσάς δεν ακολουθούν την πειραματική μουσική απλά αφεθείτε και το κάθε άκουσμα θα σας ανταμείβει όλο και περισσότερο.